مدیریت خشم Anger Management

خشم یکی از عمومی ترین و معمولی ترین هیجانات انسانی است خشم احساس غیر قابل انکاری است که در موارد مختلف زندگی بروز می نماید. حال سؤالی مطرح است که آیا خشم یک احساس مثبت است یا منفی؟ اگر مثبت است چرا برای از بین بردن آن می کوشیم؟ و اگر منفی است برای چه در وجود انسان ها به ودیعت گذاشته شده است؟

در پاسخ می گوییم: خشم ضرورتاً و ذاتاً ماهیتی منفی ندارد. و حتی از ماهیتی مثبت برخوردار می باشد و قطعاً برای ما انسان‌ها وجودش نه تنها ضرورت دارد بلکه حتی منافعی نیز برای آن مترتب می باشد. یعنی انسانی که خشم نداشته باشد و عصبانی نشود قطعاً دچار کاستی می باشد. چون ما در مواقع خطر اگر احساس خشم ننماییم چه بسا هلاک می شویم و از بین می رویم و به نابودی کشیده می شویم.

بنابراین ضرورت احساس خشم مشخص می باشد ولی در صورتی که بدرستی مدیریت نشود مسلّماً آثار سوئی در بر خواهد داشت و در واقع، به دنبال از بین بردن احساس خشم که فواید زیادی نیز دارد نیستیم بلکه به دنبال مدیریت نتایج سوء آن هستیم. خشم می تواند نیروی فراوان و عظیمی تولید نماید که کنترل رفتار و عقل ما را به نبرد فرا خواند. خشم در صورتی که به درستی مدیریت نشود منجر به بروز آسیب های جبران ناپذیر می گردد.

سؤال بعدی اینکه چه تفاوتی بین خشم و خشونت می باشد؟ چه تفاوتی بین غضب و عصبانیت وجود دارد؟ خشم یک هیجان است اما خشونت یک رفتار می باشد و با مدیریت صحیح آن فرد سکان رفتارهای خود را در دست می گیرد و اجازه نمی دهد که رفتارهای خشم آلود باعث بوجود آمدن حوادث ناگوار و جبران ناپذیر گردد.

سؤال دیگر، آیا اساساً خشم فایده ای هم دارد؟ مسلّماً بلی. در هنگامی که بیشترین نیاز را در دفاع از خود احساس می نماییم، با ایجاد خشم توان فیزیکی و روانی خود را برای دفاع از وجود خویش افزایش می دهیم.

حال آیا خشم دارای آثار سوء و مضر نیز می باشد؟ این سؤال نیز مثل سؤال قبلی می باشد، مسلّماً بله. خشم اگر به درستی مدیریت نشود، آثار سوء فراوانی دارد. آثار مضری در جسم و روان، تعاملات اجتماعی و تجربی و ارتباطی می گذارد، مشکلاتی در روابط خانواده، روابط شغلی ایجاد می‌کند و حتی درگیری های خطرناک فیزیکی بوجود می آورد.

حال به دنبال پاسخ سؤال دیگری هستیم که چرا کنترل خشم کار آسانی نیست؟ در پاسخ گفته می شود که چون به سرعت بروز می کند و سرعت بوجود آمدن آن بسیار شدید است. سؤال مهم اساسی این است که وقتی خشم بروز می نماید چه باید کرد؟ راهکارهای مدیریت صحیح خشم چیست؟

1ـ محیط خود را ترک نمایید.

2ـ واکنش های کلامی خود را متوقف نمایید.

3ـ از اشتغال ذهنی مکرر بپرهیزید و دائم حوادث ناگوار گذشته را در ذهن خود وسواس گونه تکرار ننمایید.

4ـ خشم خود را با رفتار جدید پیوند دهید و به کار دیگری بپردازید.

5ـ به خود یک عبارات هشداری و رفتاری متوقف کننده بدهید.

6ـ از اغراق و بزرگ نمایی پدیده ها به شدت بپرهیزید.

7ـ انتظارات و توقعات خود را تخفیف دهید، بهتر است تا می توانید اصلاً انتظارات و توقعات خود را به صفر برسانید و هرگز از هیچ کس و هیچ چیز توقع نداشته باشید.

8ـ توانمندی‌ها و استعدادهای خود را شناسائی نمایید و به همّت و کمک شایستگی‌های خود به مدارج عالی زندگی خود برسید.