افسردگی Depression
افسردگی یا سرماخوردگی روانی به قدری عمومیت دارد که امروزه از هر چهار نفر یک نفر افسردگی را تجربه می نماید! افسردگی چیست؟ یک بیماری روانپزشکی و روانی است که همزمان از نشانگان آشکار جسمی و روانی برخوردار است. نوعی اختلال روانی است mental disorder که در آن خلق شخص آشفته می گردد.
افسردگی برای بیان اندوه عمیق بکار می رود؛ معمولاً هر کس با ناکامی روبرو شود غمگین می گردد ولی پس از چند ساعت یا حداکثر پس از چند روز یا از بین می رود و یا رو به کاهش می گذارد. یعنی گذرا است ولی اگر پایایی آن بیش از دو هفته برقرار باشد و به سردی و نومیدی شدید منجر شود که به احساس شکست بیانجامد و به عدم رضایت از زندگی و افکار خودکشی منتهی شود حتماً باید در رفع آن اقدام نمود.
از عوارض جسمی آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اختلال در خواب
- اختلال در خوراک
- اختلال در اشتها
- کاهش میل جنسی
- کاهش سطح انرژی
- از عوارض روانی می توان به:
- دل مردگی
- یأس
- اندوه
- خمودگی اشاره نمود.
همچنین از علل آن می توان به عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و اکتسابی اشاره نمود. البته از همگی این عوامل مهم تر فقدان اعتماد بنفس می باشد.
افسردگی یک اختلال پیچیده است و در بروز آن یک عامل دخالت ندارد. بلکه عللی دیگر نیز دارد مانند علل بیولوژیکی، شناختی و اجتماعی.
علل بیولوژیکی: عدم توازن مواد شیمایی مغز، هورمون ها که از عوامل موروثی است که منجر به عوارض جسمانی می گردد.
علل روانشناختی: نارسایی های شخصیتی، کاستی ها و نواقص خودشکوفایی و پایین بودن عزت نفس، اضطراب، استرس و اعتیاد به مواد مخدر.
علل اجتماعی: عواملی که استرس آور می باشد مانند طلاق، مرگ عزیزان و نزدیکان، از دست دادن شغل و ورشکستگی. البته بروز افسردگی به سه درجه صورت می گیرد. الف) خفیف: در افسردگی خفیف خیلی از نشانگان دیده نمی شود و به دارو درمانی معمولاً توصیه نمی گردد. ب) متوسط: در افسردگی متوسط حتماً باید از دارو درمانی کمک گرفت. ج) حاد: در افسردگی حاد در موارد بسیاری علاوه بر توصیه به دارودرمانی، می توان به شوک الکتریکی و بستری شدن اشاره نمود.
البته افسردگی انواع گوناگونی دارد: افسردگی دو قطبی، افسردگی فصلی که در فصل پاییز و زمستان بروز می کند، افسردگی پس از زایمان، افسردگی بازنشستگی و…
لازم به ذکر است که تجارب ناگوار دوران کودکی با شدت و میزان افسردگی رابطه دارد. هر چه حوادث دردآور بیشتری در گذشته ی فرد وجود داشته باشد شدت افسردگی نیز شدیدتر است.
افسردگی در حدود 15% کودکان و نوجوانان دیده می شود و رفتارهای نادرستی چون: پرخاشگری، کم تحملی، هنجار ستیزی و قانون شکنی، مدرسه گریزی، ناسازگاری با همسالان، نمرات ضعیف درسی، افت تحصیلی، نافرمانی از والدین و مراجع قدرت دیده می شود. میزان شیوع آن در زنان بیشتر است و در حدود دو برابر مردان می باشد که به دلیل عوامل بیولوژیکی و هورمونی و به البته فشارهای زندگی است.
در افسردگی دو قطبی Manic-Depression Bipolar به طور متناوب هم حالت شیدایی و سرخوشی و هم حالت ناراحتی و افسردگی دیده می شود. در حالت افسردگی ذهن فرد مملو از افکار خودکشی است و در دوره ی شیدایی و سرخوشی بعکس، به عزت نفس و اعتماد بنفس کاذب و بالا، بیش فعالی، تحریک پذیری و رفتارهای جسورانه و بی پروا می پردازد، و به احساس شکست ناپذیر بودن و ولخرجی های افراطی منجر می گردد.
در میان انواع افسردگی ها همگی قابل درمان هستند تنها افسردگی دو قطبی غیر قابل درمان است که البته می توان با دارو درمانی تا حدی آن را کنترل نمود. افسردگی از جهات گوناگون هزینه بر است، هم از جهت اقتصادی و هم از لحاظ وقت و فرصت؛ آنان فرصت های زندگی را از دست می دهند، عمر خود را از دست داده، احساس بازنده بودن نموده و از زندگی اصلاً لذت نمی برند.
حدود دو سوم افرادی که افسرده هستند، در جستجوی درمان برنمی آیند! افسردگی در همه ی سنین دیده می شود ولی در سنین میانسالی زیاد مشاهده می گردد. در افسردگی نومیدی شدید روی می دهد بحدی که او را فلج می نماید به طوری که دیگر حاضر نمی شود به هیچ وجه تن به هیچ کاری دهد بحدی که کاملاً زمین گیر می شود و به انزوا کشیده می شود.
افسردگی باعث پایین آمدن شدید عزت نفس می گردد و فرد را به سوی سوء استفاده از مواد مخدر می کشاند و روابط انسانی و شغلی را مختل می نماید.
نشانه های افسردگی:
- احساس اندوه عمیق و احساس شبیه به خالی بودن و پوچی!
- اختلال در خواب
- اختلال در اشتها
- احساس خستگی و کوفتگی و کم انرژی
- اختلال در تمرکز
- عدم تصمیم گیری
- کاهش تمایلات جنسی
- از فعالیت های لذتبخش، لذتی نمی برد.
- ترس و هراس
- مرور خاطرات نامطلوب گذشته
- احساس گناه شدید
- احساس ناامیدی و بی ارزشی شدید
- عدم احساس رضایت
- تحریک پذیری
- افکار خودکشی
همچنین از انواع افسردگی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- مهاجرت
- بازنشستگی
- پس از حمله ی قلبی
- فصلی
- پس از زایمان
فرد افسرده خود را بازنده بی کفایتی می بیند که هیچ راهی برای او باقی نمانده و به آخر خط رسیده است! که باید حکم تقدیر ناکامی، محرومیت، ذلت و شکست را بپذیرد.
فرد افسرده در باره خود و محیط و آینده اش برداشت کاملاً منفی دارد. انرژی هایش کم است و زود خسته می شود، ارتباطاتش با دیگران بسیار سطحی و بزودی قطع می شود، و به انزوا کشیده می شود.
در افسردگی، فعالیت های روزانه فرد به شدت کاسته، انگیزه هایش کاهش می یابد، مهارتهای زندگی اش نیز به حداقل رسیده، تمرکز حواس به شدت کاسته می شود، گاهی پرخاشگری می نماید، و دچار ناامیدی و احساس گناه بسیار شدید است.
تذکر بسیار مهم: اختلال افسردگی را باید در نشانگان تشخیص داد و فقط با یک و دو نشانه نمی توان به تشخیص صحیح رسید.
اغلب مردمی که از افسردگی رنج می برند به افسردگی تک قطبی دچارند که معمولاً به واسطه ی بروز حوادث یا از شکست و ناکامی یا شرایط نامطلوب زندگی و یا از محرومیت های شدید زندگی ایجاد می گردد.
این نوع افسردگی با افسردگی دو قطبی متفاوت است افسردگی دو قطبی دو مرحله ای است، یکی خلق پایین و دیگری با خلق بالای کاذب همراه است.
دارو درمانی یکی از عوامل مهم درمان افسردگی است داروهای ضد افسردگی دارای عوارض خفیف و گذرا و قابل تحمل هستند و بدن بیمار به تدریج عادت می نماید و پس از دو هفته عوارضش از بین می رود. در ضمن لزوما اعتیادآور نیستند و در صورت بهبود دیگر نیازی به مصرف آن ها نیست.