تطابق با استرس Coping with Stress

دنیای پرسرعت امروز با این که با پیشرفت فناوری جدید همگامی می کند ولی به همان نسبت که در پیشرفت علوم و فناوری با شتاب عمل می کند، ره ‏آوردی جز استرس ندارد!

البته استرس پدیده ای است غیر قابل اجتناب و اصلاً نمی توان از آن جدا بود و از طرف دیگر نمی توان جلوی پیشرفت جهان را گرفت و بالاخره استرس را نمی ‏توان نابود کرد و از بین برد، پس لازم است روش های کنار آمدن با استرس را آموزش ببینیم.

باید با استرس کنار آمد. باید استرس زدایی کرد. باید بیاموزیم تا استرس را مدیریت نماییم.

استرس مانع بسیاری از فعالیت های روزمره و پیشرفت‏ های زندگی می گردد و ما را از یک زندگی طبیعی و موفقیت آمیز دور می نماید، استرس نه تنها ذهن و فکر و روان آدمی را می آزارد بلکه باعث به وجود آمدن مشکلات و ناهنجاری هایی در جسم ما  نیز می گردد.

حال ببینیم که استرس چیست؟ استرس یک ادراک ذهنی است که در اثر یک عامل فشار، چه شخصی و چه محیطی، چه درونی و چه بیرونی در شخص ایجاد می گردد.

”استرسور“ Stressor یا عامل فشار چیزی است که تعادل موجود زنده را به هم می زند. مثلاً حتی ”سرماخوردگی“ که تعادل بدن را به هم می زند، یک نوع Stressor است.

هرچه تطابق یک فرد با استرس بیشتر باشد، کارایی او و عمر او بیشتر می شود و به عکس هرچه تطابق با استرس کمتر باشد، کارایی و عمر او کوتاه تر خواهد بود.

چنانچه فرد در مقابل استرس آسیب پذیر باشد باید فشار کمتری به او وارد آورد، لذا آموزش ها و توقعات مراجع قدرت (والدین و معلمین و…) باید در سطح پذیرش مخاطبین آن ها باشد و استرس دور از توان را بر آن ها وارد نیاورند. برای این که با استرس کنار بیاییم، اولاً باید استرس های مختلف را شناخت و ثانیاً تاثیر آن ها را بر زندگی افراد بررسی کرد.

شناسایی منابع استرس و نحوه تأثیر آن بر انسان، فرد را قادر می سازد تا با اِعمال موضع گیری فشار و استرس را کاهش دهد. ولی استرسی که ما برای مدیریتش تلاش می کنیم دقیقاً استرسی است که سلامتی و بهداشت روانی افراد را تهدید می کند.

استرس مرگ زودرس ایجاد می کند. در اثر مزمن شدن استرس، قسمت های مختلفی از مغز مانند حافظه که در امر هیجانات و عملکردهای شناختی دخالت دارد، در معرض آسیب های جدی و زیادی قرار می گیرد.

استرس باعث می شود که کارکردهای ذهنی کاهش یابد و در نتیجه قادر نخواهیم بود تا از توانمندی ها و استعدادهای شایسته و ذاتی خود بهره کافی ببریم بنابراین تلاش های ما را برای رسیدن به اهداف عالیه خود و زندگی سالم و لذّت بخش را به فراموشی می سپارد.

ضرورت درمان استرس از آن جهت است که تقریباً پایه و اساس بسیاری از بیماری های جسمی و روانی می باشد.

علائم استرس را می توان در چهار گستره بررسی کرد:

الف) علائم جسمانی مانند: انقباض های عضلانی، سردرد، علائم گوارشی، تعریق، رنگ پریدگی، فشار خون، علائم قلبی، علائم ریوی، ضعف سیستم ایمنی، سرماخوردگی، تبخال و…

ب) علائم روانی مانند: اضطراب و دلشوره، افسردگی، عصبانیت و تحریک پذیری، کاهش ارتباطات

ج) علائم شناختی مانند: عدم تمرکز، اختلال در حافظه، ایجاد افکار منفی، عدم تصمیم گیری، اختلال در قضاوت، احساس ناتوانی کردن، احساس پوچی کردن

د) علائم رفتاری مانند: بی قراری، جویدن ناخن، جویدن لب، بی خوابی، کاهش میل جنسی، مصرف مواد مخدر، اختلال در یادگیری، اختلال شغلی